W 2017 roku Lublin świętował swoje urodziny, dokładnie 700 lat wcześniej 15 sierpnia 1317 roku Władysław Łokietek nadał miastu dokument lokacyjny.
Postanowiliśmy przypomnieć niektóre postaci twórców lubelskiej medycyny, ważne wydarzenia, a także te mniej pamiętane fakty, które warto znać.
Dodatek był opublikowany w Medicusie 8-9/2017
Na początku października 1918 r. Rada Regencyjna proklamowała niepodległość Polski i apelowała, aby wszyscy Polacy zjednoczyli się w wysiłku do walki o niepodległość. Jednym z ośrodków nowej władzy stał się Lublin. W pałacu Lubomirskich został utworzony pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego – Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej.
Dodatek był opublikowany w Medicusie 11/2018
Obecną Izbę Lekarską reaktywowano 6 listopada 1989 r. Ważnymi dokonaniami pierwszej kadencji było zorganizowanie pomocy socjalnej (na którą przeznaczano 25 proc. budżetu Izby), zrealizowanie zbiorowego ubezpieczenia OC wszystkich członków LIL, utworzenie poradnictwa prawnego, a także powstanie miesięcznika Medicus.
Dodatek był opublikowany w Medicusie 11/2019
Powstały w 1932 roku w Chełmie szpital dla nerwowo chorych liczył w 1938 roku 410 łóżek, służył chorym z województw lubelskiego i wołyńskiego. W 1936 roku w szpitalu odbył się XVI Zjazd Naukowy Psychiatrów Polskich. Ten najdalej wysunięty na wschód z terenów zajętych przez III Rzeszę szpital psychiatryczny został dostrzeżony w Berlinie przy Tiergartenstrasse 4.
Dodatek był opublikowany w Medicusie 1-2/2020
Pan doktor zaleca: ochędóstwo
O zgubnym owijaniu dzieci w pazłotko. Jeszcze gorszych skutkach prania w potoku ubrań chorego na tyfus. Gdyby w czasach doktora Brzezińskiego przyznawano nagrody za popularyzację wiedzy z zakresu ochrony zdrowia, ...
Więcej
Więcej
Eksperyment medyczny na Czechowie
Każde osiedle na lubelskim Czechowie będzie wyposażone w zespoły: lekarz internista i lekarz pediatra, którzy będą przyjmować we własnych, odpowiednio dużych mieszkaniach. Takie rewolucyjne zmiany, wzorowane na stołecznych rozwiązaniach szykowano… 45 lat temu Była druga ...
Więcej
Więcej
Nerwowość chudych i gnuśność tłustych
Figura idealna to najlepsza rękojmia długowieczności, młodzieńczego wyglądu, zdrowia, wesołości i powodzenia w życiu. Tak twierdzi XIX‑wieczna działaczka ruchu kobiecego, która radziła jak zdrowo schudnąć lub przytyć. Współcześni dietetycy stosują nadal jej metody ...
Więcej
Więcej
Obwodowa z Topolowej. Przychodnia ma urodziny
Pionierskie rozwiązanie – nie ma rejestracji, pacjent zgłasza się bezpośrednio do lekarza. Taką innowację, pół wieku temu wprowadzono w otwieranej wówczas Przychodni Obwodowej nr 2 przy ul. Topolowej w Lublinie. Placówka ma urodziny. Lekarze zaczęli tu pracę 19 lipca ...
Więcej
Więcej
Lekarka patronką przedszkolaków
Imię Marii Jankowskiej lubelskiej lekarki z okresu międzywojnia nosi od 30 czerwca br. Przedszkole nr 3 w Lublinie przy ul. Jana Kochanowskiego 5. To pierwsze w mieście przedszkole, które ma patrona ...
Więcej
Więcej
Po nadużyciach, na zołzy i artrytyzm
Osobliwość parku stanowią „robaczki Ś‑to Jańskie, które od połowy czerwca do połowy lipca ukazują się w takiej nieraz ilości, że unosząc się w postaci szmaragdowo‑zielonych iskier iluminują aleje nadrzeczne”. Tak pięknie było wieczorami w… Nałęczowie ...
Więcej
Więcej
Unikać powinien spółkowania każdy młody człowiek, gdy jest mocno zmartwiony
Tytuł ponad 200‑stronicowej publikacji, którą chcemy przypomnieć, zajmuje całą tytułową stronę i wyjaśnia wszystko. „Przewodnik lekarski dla mężczyzn, czyli Zbiór wiadomości i rad dotyczących aktu miłości fizycznej, skutków jej nadużycia, chorób wenerycznych, ...
Więcej
Więcej
Źle utrzymana noga ma w sobie coś z trupa
Kilkuset lekarzy z całej Europy zalecało swoim pacjentom, by korzystali z jego poradnika. Dziś o autorze „Mojego systemu” mało kto pamięta, a był postacią niezwykłą i sławną, jak Andersen. Dlatego wiosennie przypominamy to, co radził, dobrze ponad ...
Więcej
Więcej
Potrzebna lekarska pamięć i wspomnienia
Stanisław Magierski, znany lubelski farmaceuta i fotograf miał przyjaciół i znajomych także w środowisku medycznym. Dlatego zamieszczamy prośbę Narodowego Archiwum Cyfrowego o identyfikację osób ze zdjęć Magierskiego Kilka tysięcy negatywów tego znanego w Lublinie fotografa i farmaceuty ...
Więcej
Więcej
Ratujemy historię pogotowia
Dwa lata trwało przeczesywanie internetowych zasobów, by historia pogotowia ratunkowego w Chełmie, Włodawie i Krasnymstawie zaczęła się rysować. Teraz pora na domowe archiwa i opowieści dawnych pracowników. Młody mieszkaniec Chełma, który pasjonuje się historią ratownictwa ...
Więcej
Więcej
Ortopedya moralna Samotnika z Podlasia
Po ponad stu latach od publikacji, przypominamy najłatwiejsze i najprostsze sposoby pozbycia się manii samobójczej i nabrania pogody ducha przez gimnastykę woli. Autor nie był lekarzem, ale w swej książce posiłkuje się zaleceniami uznanych ...
Więcej
Więcej
Harcerze i medycyna
z harcmistrzem Stanisławem Dąbrowskim, przewodniczącym Zespołu Historycznego Lubelskiej Chorągwi ZHP i przewodniczącym Lubelskiego Oddziału Stowarzyszenia Szarych Szeregów, rozmawia Anna Augustowska W tym roku mija 100 lat od powołania Lubelskiej Chorągwi, nie sposób przy ...
Więcej
Więcej
Historia na sygnale
Dwa lata trwało przeczesywanie internetowych zasobów, by historia pogotowia ratunkowego w Chełmie, Włodawie i Krasnymstawie zaczęła się rysować. Teraz pora na domowe archiwa i opowieści dawnych pracowników. Młody mieszkaniec Chełma, który pasjonuje się historią ...
Więcej
Więcej
Po co szpitalowi borrolka?
Na strychu jednej z lubelskich kamienic przetrwały przedwojenne księgi rachunkowe. Wynika z nich, że Szpital Szarytek, czyli przodek SPSK1, robił zakupy u żydowskich przedsiębiorców ze spółki Hermes. Najprawdopodobniej imadło i borrolka były potrzebne przy rozbudowie placówki ...
Więcej
Więcej
Historia epidemii uczy pokory
z dr n. hum. Agnieszką Polak z Zakładu Historii i Filozofii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie rozmawia Anna Augustowska WXIX wieku lubelscy lekarze, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych i epidemii, podejmowali różne inicjatywy. Jakie? – ...
Więcej
Więcej
Drogie, lecz oszczędne w użyciu i niezawodne w skutkach
Puder Pyłek Kwiatowy, kremy Alabastrowy i Najdelikatniejszy czy Piaseczek Koralowy, który dziś nazwiemy peelingiem. To produkty kosmetycznego imperium doktor Julii Świtalskiej. Pionierki kosmetologii, która zdobywała doświadczenia lekarza w lazaretach wojskowych podczas I wojny światowej ...
Więcej
Więcej
Sanitariuszka Teresa na muralu w Hrubieszowie
21‑letnia sanitariuszka, która zginęła na wojnie polsko‑bolszewickiej w 1920 roku pod Hrubieszowem, jest główna postacią powstałego właśnie muralu Teresa Grodzińska była panienką z dobrego domu, która zmieniła swoje życiowe plany ...
Więcej
Więcej
Spółdzielnia „Lekarz”. Pionierzy czasów PRL-u
Właśnie mijają 60. urodziny lubelskiej Lekarskiej Spółdzielni Pracy „Lekarz”. Choć placówka nie doczekała swojego święta, koniecznie trzeba ją przypomnieć, bo była pionierskim przedsięwzięciem w Lublinie czasów PRL‑u. – Dużym wydarzeniem w lubelskiej służbie zdrowia ...
Więcej
Więcej
Tusz nosowy jednostronny. Historia dbania o płuca
Oddychanie nie jest niczym innym, jak tylko odżywianiem takim samym, jak spożywanie pokarmów. Dbanie o dietę jest powszechnie zrozumiałe, dlaczego nie dbamy jak oddychamy? – zastanawiał się autor niemieckiej publikacji, ...
Więcej
Więcej
Powinni nosić wąsy, gdy im na zdrowiu zależy
Włosy na głowie, wąsy i faworyty są po to, by ochraniać mózg, płuca i gruczoły. To jeden z wniosków płynących z lektury XIX‑wiecznej broszurki. Leon Hermenegildus Żuławski omawia w niej zalety męskiego zarostu, analizując wiele aspektów fizjologii, kultury i zdrowia. Dedykuje ...
Więcej
Więcej
Dąb, który jest skarbem, a nawet cudem!
Ta historia zaczęła się ponad 74 lata temu, kiedy młody, 25‑letni Lucjan Ważny, przyszły niezwykle ceniony lekarz z Lublina, po powrocie z wojny (jako żołnierz I Armii WP Ważny przeszedł ...
Więcej
Więcej
O policji lekarskiej i wronim oku w piwie
W świetle XIX‑wiecznej publikacji, którą tu przypominamy, wiedza współczesnych lekarzy nie jest imponująca. Bo chyba nikt z przedstawicieli współczesnych medyków nie potrafiłby dziś ocenić stopnia sfałszowania herbaty. Ani nie umiał przyłapać sprzedawcy piwa ...
Więcej
Więcej
70 urodziny apteki z ul. Bramowej
Była pierwszą państwową apteką otwartą w powojennym Lublinie. Do dziś przy ul. Bramowej działa placówka, której historia zaczęła się 21 lipca 1950 roku. Apteka przy ul. Bramowej 8 musiała zacząć ...
Więcej
Więcej
Stomatolog był potrzebny w epoce kamienia!
Na zębach ludzi, którzy żyli na terenach dzisiejszej Polski niemal 9 tys. lat temu, naukowcy wykryli ślady próchnicy. Badacze przypuszczają, że najstarsze oznaki tej bakteryjnej choroby mogły być efektem tego, że ówcześni ludzie ...
Więcej
Więcej
Najcenniejszy portret lekarza
Niespełna 40‑letni lekarz, Karol Gilewski zmarł na dur plamisty, którym zaraził się od pacjenta. Wdowa, rok po jego śmierci zamówiła u malarza portret. Był rok 1872, malarzem – Jan Matejko. O lekarzu i malarzu jest teraz głośno, ...
Więcej
Więcej
Dziecięca lektura, od której się można pochorować
Z piersi Zdzisia wydarł się bolesny jęk… Ustami zaczęły się toczyć drobne kropelki krwi… Po chwili usta jego otwarły się szeroko… Z kawałkami skrzepłej krwi wyszedł z ust chorego jakiś dziwoląg, podobny do pająka ...
Więcej
Więcej
Analityk z ul. Ogrodowej
Lekarz, bakteriolog i analityk. Pół wieku temu zmarł Cyprian Chromiński. Był związany z Lublinem przez pół życia i miał wpływ na rozwój kilku instytucji działających do dziś. Postać tym bardziej ...
Więcej
Więcej
O znanym budynku i nieznanym naukowcu
Kto wchodząc do siedziby lubelskiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia wie, że wkracza w świat idei żydowskiej, lewicującej społeczności Lublina? Że pod współczesnym adresem ul. Szkolna 16 działał szpital epidemiczny, mieszkał i pracował światowej sławy wirusolog Wolf Szmuness? Paradoksalnie, ...
Więcej
Więcej
O drażliwości osób karmionych forsownie mięsem
Wydana 114 lat temu publikacja XIX‑wiecznego doktora, powinna leżeć na każdym świątecznym stole. Dostarcza niezwykłą obfitość argumentów „za” i „przeciwko” jedzeniu mięsa. Lektura między jajkiem a sałatką pozwoli ocenić, czy to jeszcze jarstwo bezwzględne czy ...
Więcej
Więcej
Korpus na prawo przechylić!
Złe powietrze, zła woda, nieumiejętnie przyrządzane i niedobrane potrawy, przeciążenie pracą umysłową, wadliwa odzież. Te wszystkie okropności, mające wpływ na zdrowie, wyliczał lubelski lekarz w… 1884 roku! By zaradzić tak fatalnym okolicznościom należało się gimnastykować ...
Więcej
Więcej
Zapomniana tragedia Szpitala Psychiatrycznego
80 lat temu zdarzyło się w Chełmie Na obrzeżach Chełma znajdował się solidny gmach, wybudowany jeszcze w 1912 roku przez władze zaborcze rosyjskie na siedzibę nowo tworzonej guberni chełmskiej. Powstały w nim w 1932 roku szpital dla ...
Więcej
Więcej
Postać zbliżona do powidełek
Nie dręczyć chorego odrażającem lekarstwem! Dla dzieci i kobiet lekarstwa przepisują się przyjemniejszego smaku, mężczyźni łatwiej znoszą i przykrzejsze. W przypadku, gdy chory nie jest zamożny, należy dobrać mu tańszy, mniej wyszukany lek ...
Więcej
Więcej
Siła woli pijącego opuszcza. I to zazwyczaj zupełnie
Już ponad sto lat temu było wiadomo, że tytuł wykładu czy broszury to połowa sukcesu. Znany lekarz higienista i działacz abstynencki jedną ze swoich prac ogłosił jako „Alkohol a miłość”. Treść nie ...
Więcej
Więcej
Na talerzu pod flagą biało-czerwoną
Listopad, miesiąc o narodowym i odświętnym charakterze, to najlepszy czas, by wrócić do publikacji pewnego lekarza. Autor broszury „O wpływie pokarmu na charakter narodowy” wyszedł z założenia, że rozmaite usposobienie organizmu wynika z rozmaitości ...
Więcej
Więcej
Recepty fałszywej baronowej
Powiedzieć, że publikacje baronowej Staffe były popularne, to mało. W Polsce ukazał się przekład z… 39 edycji „Piękności i zdrowia”. Był rok 1903. A wydana wówczas po polsku francuska książka do dziś jest ...
Więcej
Więcej
Hartowanie izby lekarskiej
Hartowanie to rodzaj obróbki cieplnej, której celem jest uzyskanie struktury o większej twardości. Ale hartowanie ducha to już nie to samo. Jako świadka i uczestnika przełomu ustrojowego latem 1989 roku, aż mnie ...
Więcej
Więcej
To był sierpniowy wieczór
Kochlöffel Rudolf Stanisław (1891-1940) – Pamiętam, że to był wieczór. Letni, sierpniowy. Za dwa tygodnie miała wybuchnąć II wojna światowa. Nie wiem, czy wtedy zdawano sobie z tego w pełni sprawę, miałam ...
Więcej
Więcej
Lecznica akuszeryjna doktora Lerkama
„Dr Adam Lerkam z Kijowa. Choroby kobiece i wewnętrzne. Lublin ul. Chmielna 1, róg 3-go Maja (b. pałac Chrzanowskiego). Telefon 328. Przyjmuje od 9 do 11 i 4-ej do 6-ej w.” (pisownia oryginalna) ...
Więcej
Więcej
Czy ciało rzeczywiście jest nieżywe
Przysięgam Panu Bogu, że poruczone mi obowiązki oglądacza zwłok jak najsumienniej wykonywać będę, według wskazówek obowiązującej instrukcji, w szczególności, że z wszelką ścisłością będę się starał sprawdzić, czy ciało osoby przezemnie oglądane ...
Więcej
Więcej
Piłsudscy herbu Kościesza odm.
Stulecie odzyskania niepodległości Piłsudscy herbu Kościesza odmieniona, to bardzo stara rodzina żmudzka, w dawnych czasach należąca do bardzo majętnych. Ich przodek Ginet, od którego nazywali się Giniatowiczami, umieścił swój podpis na ...
Więcej
Więcej
Dobry Doktor
„Był kiedyś w Kazimierzu pan doktór Leszczyński. (…) Mieszkał na Senatorskiej, w drewnianym domku”, tak jeden z mieszkańców Kazimierza Dolnego wspominał Stanisława Franciszka Leszczyńskiego, który w 1941 roku trafił z Warszawy do Kazimierza i przez 21 lat ...
Więcej
Więcej
Piastowskim szlakiem
W weekend majowy wybrałem się z rodziną do Poznania i w okolice, aby zwiedzić miejscowości i zabytki, związane z początkiem historii Polski. Trasę można zaplanować na 4-6 dni, najlepiej samochodem, jadąc z Lublina przez Puławy – ...
Więcej
Więcej
Mikołaj Kopernik – astronom, lekarz, matematyk
Z historią przez stulecia Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu, a zmarł 21 maja 1543 r. we Fromborku. Był wybitnym, wszechstronnie uzdolnionym przedstawicielem Renesansu. Zajmował się nie tylko astronomią, ale ...
Więcej
Więcej
Wzloty i upadki rodu Hauke
Z historią przez wieki Maurycy Hauke Wielka jest siła oddziaływania polskiej historii, kultury, tradycji, języka. Była ona tak wielka, że nawet w czasie rozbiorów cudzoziemcy, a tym bardziej ich potomkowie stawali się ...
Więcej
Więcej
Pierwszy ułan II Rzeczypospolitej, dyplomata i lekarz
Gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski 1881–1942 Wieniawa połączył w swoim życiu tak różne postaci, że stał się legendą. Był lekarzem, adiutantem i przyjacielem marszałka Józefa Piłsudskiego, towarzyszem zabaw i bohaterem wierszy największych ówczesnych polskich poetów ...
Więcej
Więcej
Odwaga była wtedy droższa
MEDICUS 11/2014 Odwaga była wtedy droższa Z Witoldem Fijałkowskim, pierwszym prezesem odrodzonego samorządu lekarskiego w Lublinie, rozmawia Marek Stankiewicz • 18 listopada 1989 roku, kiedy w Lublinie wybierano pierwsze okręgowe gremia odrodzonego samorządu ...
Więcej
Więcej
Prywatna wojna doktora Łazowskiego
MEDICUS 10/2014 Tym razem tyfus nie zabijał. Tym razem epidemia ratowała życie. Tyle, że nie była prawdziwa. Prywatna wojna doktora Łazowskiego „Achtung! Fleckfieber!” – widniało przez trzy lata na ostrzegawczych ...
Więcej
Więcej
Patroni lubelskich ulic
MEDICUS 04/2014 Patroni lubelskich ulic Tadeusz Jan Krwawicz Tadeusz Jan Krwawicz (ur. 15 stycznia 1920 r. we Lwowie, zm. 17 sierpnia 1988 r. w Lublinie) – lekarz, okulista, profesor medycyny, jeden z najwybitniejszych na świecie ...
Więcej
Więcej
Lekarze – patroni lubelskich ulic
MEDICUS 03/2014 Lekarze – patroni lubelskich ulic Dr med. Józef Stein vel Sztejn (ok. 1760–1830) Dr Józef Stein vel Sztejn – lubelski lekarz i społecznik, filantrop, który cały swój majątek ofiarował ...
Więcej
Więcej
Lekarze ? patroni lubelskich ulic – Mieczysław Biernacki
MEDICUS 1-2/2014 Lekarze – patroni lubelskich ulic Mieczysław Biernacki Ur. 8 listopada 1862 r. w Giżycach, zm. 30 sierpnia 1948 r. w Lublinie. lekarz, działacz społeczny i polityczny, publicysta, długoletni dyrektor Szpitala Miejskiego ...
Więcej
Więcej
Matka i córka
MEDICUS 11/2013 Z dziejów lubelskiej medycyny Matka i córka Obie, matka – dr Kazimiera Litwiniukowa i córka – dr Krystyna Litwiniuk-Płatakis, chlubnie zapisały się w dziejach organizacji i działalności lubelskiej służby zdrowia po II wojnie światowej ...
Więcej
Więcej
Kazimierz Jaczewski
MEDICUS 11/2013 Lekarze – patroni lubelskich ulic Kazimierz Jaczewski Urodził się 19 lipca 1862 r. w Wilkowie koło Konina w rodzinie urzędnika państwowego. Ukończył gimnazjum w Warszawie, a następnie studia lekarskie na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim ...
Więcej
Więcej
Nasi mistrzowie ? Joachim Juhnke
MEDICUS 11/2013 Nasi mistrzowie – Joachim Juhnke z pediatrami: Bożenną Gozdalską-Jurkowską i Marią Kopieniak rozmawia Anna Augustowska • Pierwsze skojarzenie, jakie się paniom nasuwa, kiedy pada nazwisko: doktor Joachim Juhnke…? – Wspaniały diagnosta! ...
Więcej
Więcej
90 lat Lubelskiej Izby Lekarskiej cz2
MEDICUS 11/2013 90 lat Lubelskiej Izby Lekarskiej W bieżącym roku minęło 90 lat od pierwszego posiedzenia Rady Izby Lekarskiej Lubelskiej. Samorząd odegrał w II RP dużą rolę nie tylko w życiu pacjentów, ale także ...
Więcej
Więcej
Muzeum Sprzętu Medycznego
MEDICUS 7-8/2013 Muzeum Sprzętu Medycznego Pomysł utworzenia Muzeum Sprzętu Medycznego i Historii Szpitala powstał w trakcie przygotowań do obchodów 40-lecia działalności Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 4 w Lublinie. Autorem projektu był dyrektor naczelny ...
Więcej
Więcej