Prof. Marian Markiewicz (1926‑2022)

W dniu 25 sierpnia 2022 roku zmarł w wieku 96 lat Profesor Marian Markiewicz, wybitny lubelski kardiolog, wieloletni Kierownik Katedry i Kliniki Kardiologii Akademii Medycznej w Lublinie, nasz mentor i nauczyciel, nestor polskiej kardiologii, wychowawca wielu pokoleń lekarzy. Uroczystości pogrzebowe, które odbyły się 31 sierpnia na cmentarzu komunalnym przy ulicy Lipowej w Lublinie zgromadziły liczną rzeszę Jego uczniów, współpracowników i wdzięcznych pacjentów, a uświetnił je swoją obecnością JM Rektor Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. Wojciech Załuska.

Profesor Marian Markiewicz urodził się 25 lipca 1926 r. we Lwowie w rodzinie nauczycielskiej. W latach 1946‑1952 studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Lublinie. Pracę w Katedrze i I Klinice Chorób Wewnętrznych AM rozpoczął 15.05.1951 r. Specjalizację z kardiologii uzyskał w 1963 r.

W 1961 r. uzyskał tytuł doktora medycyny, w 1967 r. doktora habilitowanego, a w 1986 r. został profesorem zwyczajnym medycyny. Prof. Markiewicz jest autorem lub współautorem ponad 400 opublikowanych w czasopismach lekarskich niezwykle wartościowych i nowatorskich prac naukowych.

Od 1974 r. był specjalistą ds. kardiologii dla województwa lubelskiego, a od 1979 r. do przejścia na emeryturę w 1996 r. – regionalnym specjalistą ds. kardiologii. Od 1976 r. pełnił także obowiązki kierownika Ośrodka Naukowo‑Badawczego w Nałęczowie. Od 1976 r. do 1996 r. przewodniczył lubelskiemu oddziałowi Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, a od 1983 r. przez kolejne kadencje do 1996 r. był członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Za swoją działalność prof. Markiewicz został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznakami: „Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia”, „Zasłużony dla Akademii Medycznej”, „Zasłużony dla Lublina”, „Za Zasługi dla Lubelszczyzny” i „Za Zasługi dla Województwa Zamojskiego”. Całe swoje życie poświęcił kardiologii i pomocy choremu człowiekowi.

W roku 1976 Prof. Markiewicz objął kierownictwo Kliniki Kardiologii AM w Lublinie, po śmierci prof. Mieczysława Kędry, którego był uczniem. Był Szefem niezwykle sumiennym, zrównoważonym, sprawiedliwym i bardzo życzliwym dla swoich współpracowników, naukowcem i humanistą o szerokich zainteresowaniach, także pozamedycznych.

W 1981 r. z inicjatywy Prof. Markiewicza otwarto przy Oddziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej salę operacyjną, umożliwiając w ten sposób wszczepianie na terenie kliniki o każdej porze dnia sztucznych rozruszników serca, a także wykonywanie koronarografii i PTCA w stanach naglących. Na jej bazie powstała następnie Pracownia Stymulatorowa, co umożliwiło dalszy dynamiczny rozwój elektroterapii w klinice. Wkrótce możliwe stało się również w szerszym niż dotąd zakresie wykonywanie badań elektrofizjologicznych, które w utworzonej przez Prof. Markiewicza Pracowni Elektrofizjologii przeprowadza się w klinice rutynowo od 1983 r.

W 1983 r. Pan Profesor zorganizował w klinice jedną z pierwszych w Polsce Pracownię Psychologii Klinicznej, zajmującą się leczeniem psychosomatycznym chorych hospitalizowanych w klinice. Rok później utworzył w klinice nowoczesną, na wysokim poziomie, Pracownię echokardiografii, polikardiografii oraz badań czynnościowych układu krążenia.

Dzięki inicjatywie Prof. Markiewicza w 1994 r. została zakupiona aparatura do cewnikowania serca, rozpoczęto adaptację pomieszczeń kliniki i otworzono Pracownię badań hemodynamicznych. Pozwoliło to na natychmiastową, całodobową diagnostykę naczyń wieńcowych oraz ułatwiło szybkie leczenie zabiegowe osób z chorobą niedokrwienną serca i wadami serca. Klinika Kardiologii stała się pierwszym ośrodkiem na terenie Lublina i regionu lubelskiego oraz województw wschodniej i południowo‑wschodniej Polski, wykonującym unikalne w tym czasie w skali kraju badania inwazyjne i nieinwazyjne układu krążenia oraz wprowadzającym do praktyki klinicznej nowatorskie metody leczenia zaburzeń rytmu i elektrostymulacji serca.

Należy także podkreślić, że Prof. Markiewicz wyhabilitował 5 samodzielnych pracowników nauki, był promotorem 25 rozpraw doktorskich oraz kierownikiem specjalizacji 45 lekarzy chorób wewnętrznych i kardiologów. Ośmiu uczniów profesora pełni obecnie funkcje ordynatorów w oddziałach kardiologii w Lublinie i województwie lubelskim.

W klinice, którą kierował, powstał cały szereg cennych prac naukowych, dotyczących farmakoterapii chorób układu krążenia, diagnostyki nieinwazyjnej wad serca, nowoczesnego zabiegowego leczenia choroby niedokrwiennej serca, nowych metod leczenia elektrostymulacją stałą, rehabilitacji kardiologicznej oraz zagadnień psychosomatyki w chorobach układu krążenia.

Będąc naukowcem starej daty, humanistą o szerokich zainteresowaniach, w tym między innymi historią, po przejściu na emeryturę Profesor nadal aktywnie tworzył, pisał i publikował książki. Wydał 12 pozycji dotyczących między innymi historii kliniki, lubelskiej kardiologii, tematyki związanej z sercem w literaturze i poezji, ciekawe publikacje z przeszłości ziemi ostrowskiej i lubelskiej, miejsc, gdzie się urodził, pracował i działał.

Omawiając całokształt dorobku naukowego i organizacyjnego Profesora należy podkreślić, że jest On twórcą nowoczesnej kardiologii na Lubelszczyźnie, nauczycielem wielu pokoleń kardiologów, osobą wybitną i niezwykle zasłużoną dla Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego – był wieloletnim członkiem Zarządu Głównego PTK oraz przewodniczącym Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, czego efektem było nadanie Mu w 2016 roku zaszczytnego tytułu Członka Honorowego PTK. Do ostatnich chwil długiego życia interesował się i brał czynny udział w konferencjach i posiedzeniach Towarzystwa.

Z wielkim żalem i bólem w sercu żegnamy Cię Profesorze, nasz drogi Mistrzu i Przyjacielu…

Prof. dr hab. med. Andrzej Wysokiński
kierownik Katedry i Kliniki Kardiologii
Uniwersytetu Medycznego w Lublinie