Z prof. Grzegorzem Polakiem z Kliniki Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii w SPSK 1 w Lublinie, kierownikiem pierwszego w regionie Ośrodka Zdrowia Prokreacyjnego, rozmawia Anna Augustowska
– W czerwcu w Klinice Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii w SPSK 1 w Lublinie ruszył ośrodek leczenia niepłodności. Jakie były powody jego uruchomienia ?
Referencyjny ośrodek leczenia niepłodności czyli Ośrodek Zdrowia Prokreacyjnego powstał w wyniku realizacji „Programu kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego w Polsce na lata 2021-2023″. Chcę podkreślić, że jest to pierwsza tego typu jednostka w naszym województwie. Leczenie jest finansowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia a pacjenci, którzy zostaną zakwalifikowani do udziału w programie muszą jedynie podpisać na to zgodę.
Powód uruchomienia ośrodka wydaje się oczywisty i palący – niepłodność stanowi ogromny problem zdrowotny, demograficzny i społeczny. Szacuje się, że niepłodność dotyka około 10-15 % osób w wieku rozrodczym, a więc w Polsce boryka się z nią co najmniej milion par. Kontrakt zawarty na rok 2023 pomiędzy naszym szpitalem a Narodowym Funduszem Zdrowia pozwala nam w chwili obecnej przyjąć wszystkich zainteresowanych pacjentów.
– Jakie są główne przyczyny niepłodności?
W ostatnich latach na całym świecie wzrosła liczba par leczonych z powodu niepłodności. Wpływ na to ma szereg czynników. Bardzo ważną rolę odgrywa wiek kobiety, w którym decyduje się ona na ciążę, a jak doskonale wiemy płodność kobiet maleje wraz z wiekiem. Coraz częściej spotykamy się z zaburzeniami owulacji związanymi z otyłością. Problemem staje się także niedrożność jajowodów spowodowana przebytymi infekcjami czy operacjami. Udokumentowany negatywny wpływ na płodność ma endometrioza. Z kolei wśród mężczyzn obserwowany jest spadek parametrów nasienia i tak jest na całym świecie. Często wśród par mamy do czynienia ze współistnieniem kilku przyczyn braku ciąży a czasem mimo zastosowania pełnej diagnostyki przyczyna niepłodności pozostaje niewyjaśniona.
– Czy możemy oszacować jaką skuteczność mają metody leczenia, które są wykonywane w Ośrodku?
U każdej pary musimy indywidualnie szacować i prognozować szansę na ciążę. Skuteczność leczenia niepłodności wynika z wielu czynników. Ważny jest wiek pacjentów, rezerwa jajnikowa, parametry nasienia, stan jajowodów oraz choroby współistniejące. Znając przyczynę jesteśmy w stanie zaoferować parze leczenie o najwyższej udowodnionej skuteczności. I tym kierujemy się w naszej pracy z pacjentami, co już na początku
sierpnia zaowocowało pierwszą ciążą.
– Ośrodek Zdrowia Prokreacyjnego to szansa na rodzicielstwo?
W Ośrodku zapewniamy diagnostykę i leczenie niepłodności zgodnie z najnowszymi standardami i rekomendacjami. W Poradni Przyklinicznej SPSK1 przeprowadzamy standardowe badania, szukając przyczyny problemów z zajściem w ciążę. Po postawieniu rozpoznania możemy rozpocząć leczenie lub gdy jest taka konieczność, kontynuujemy naszą diagnostykę podczas hospitalizacji pacjentki w Klinice Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii SPSK1. Jestem pewien, że dla wielu par ta droga zakończy się upragnioną ciążą. Ośrodek działa zaledwie kilka tygodni, ale do programu przystąpiło już kilkadziesiąt par i cały czas zapisują się kolejne. Obecnie wszyscy przyjęci są na etapie podstawowej diagnostyki niepłodności, ale u części z nich, w związku z koniecznością diagnostyki inwazyjnej, zaplanowane są już hospitalizacje.
– A gdzie do tej pory i czy w ogóle, te pary się leczyły ?
Mamy do czynienia z różnymi sytuacjami. U części par to początek diagnostyki, ale są też pary, które przychodzą do nas po wykonaniu niektórych badań lub po nieskutecznym leczeniu niepłodności. Należy wspomnieć, że podstawowym kryterium włączenia do programu są bezskuteczne próby zajścia w ciążę przez okres minimum 12 miesięcy.
– Czy możemy opisać przebieg kuracji w Ośrodku?
Podstawą leczenia jest prawidłowe rozpoznanie. Dlatego rozpoczynamy podstawową diagnostykę niepłodności podczas wizyt w naszej poradni. Dotyczy ona obojga partnerów. Zbieramy wywiad, badamy rezerwę jajnikową, drożność jajowodów oraz parametry nasienia, jak również potwierdzamy owulację. W koniecznych przypadkach wdrażamy dalszą diagnostykę i terapię psychologiczną, andrologiczną, urologiczną, genetyczną oraz endokrynologiczną. Monitorujemy cykl płciowy i indukujemy jajeczkowanie. Jeśli konieczne jest leczenie operacyjne hospitalizujemy pacjentki celem histeroskopii oraz laparoskopii.
– Rozumiem, że lekarze ginekolodzy mogą kierować swoich pacjentów do Ośrodka?
Serdecznie zapraszamy wszystkich lekarzy do współpracy. Przyjmujemy w Poradni Przyklinicznej SPSK1 w Lublinie ul. Staszica 14, w poniedziałki, środy i piątki. Skierowanie nie jest potrzebne, ale wymagana jest wcześniejsza rejestracja.