z prof. dr hab. n. med. Hanną Karakuła‑Juchnowicz,
kierownik I Kliniki Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji Uniwersytetu Medycznego w Lublinie,
rozmawia Anna Augustowska
- Po ponaddwuletniej przerwie, spowodowanej wybuchem pandemii COVID‑19, na przełomie września i października odbyły się Lubelskie Spotkania Naukowe. Ile osób uczestniczyło w spotkaniach, z jakich ośrodków?
– Czas pandemiczny zaburzył cykliczność wielu konferencji, w tym Lubelskich Spotkań Naukowych, stąd z wielką radością i ulgą spotkaliśmy się już po raz XXII. W sumie gościliśmy ponad 160 psychiatrów z całej Polski, w tym także z głównych ośrodków akademickich: Warszawy, Krakowa, Łodzi, Szczecina, Białegostoku, Poznania i Katowic.
- Tegoroczna edycja LSN to 10 sesji, 5 warsztatów – bardzo różnorodnie?
– Oprócz sesji poświęconych klasycznej problematyce psychiatrycznej, dotyczącej zaburzeń afektywnych, schizofrenii, reformy w psychiatrii, czy psychiatrii dzieci i młodzieży, nie zabrakło zagadnień interdyscyplinarnych z tzw. pogranicza psychiatrii, poruszających problemy związane ze zdrowiem psychicznym i ginekologią, endokrynologią czy zespołem bezdechu sennego.
Duże zainteresowanie wzbudziła sesja dotycząca aspektów prawnych, gdyż wykonując zawód lekarza, w tym psychiatry, musimy być świadomi wielu obwarowań prawnych, co często bywa porównywane do bezpieczeństwa stąpania po polu minowym. Zbliżające się szybkimi krokami wdrożenie nowej klasyfikacji chorób ICD‑11 wymagało także zorganizowania osobnej sesji, by zapoznać się z nadchodzącymi zmianami. Dodatkowo odbyła się sesja psychologiczno‑psychoterapeutyczna oraz seksuologiczna. Mieliśmy także możliwość wysłuchania niezwykle inspirującego i pobudzającego do refleksji wykładu gościa z Meksyku.
- Dlaczego wykład wzbudził tak wielkie zainteresowanie?
– Wysłuchaliśmy wykładu dr Adriany Iturbide Beltrán z Instituto Nacional de Neurología y Neurocirugía w Meksyku. Dotyczył praw człowieka i neuronauki w dobie nowych technologii. Dr Beltran skonfrontowała nas z realną możliwością dekodowania myśli i manipulowania nimi w związku z postępem technologicznym, który na nowo definiuje ludzkie życie i zmienia rolę człowieka w społeczeństwie. Z jednej strony neurotechnologia stwarza przełomowe możliwości dla środowiska naukowego i medycznego, z drugiej niesie ze sobą bezprecedensowe implikacje zagrażające prawom człowieka, których powinniśmy być świadomi. Oprócz części merytorycznej oraz zagrożeń związanych z postępem technologii, wykład koncentrował się także na poszukiwaniu rozwiązań, którym musimy wyjść naprzeciw. Niezwykle istotna była część wykładu dotycząca neuroetyki i neuroprawa. Niektóre kraje takie jak Hiszpania czy Chile już podjęły próby sformułowania praw, które chroniłyby granice naszej prywatności i suwerenności w dynamicznie zmieniającym się świecie, gdzie sztuczna inteligencja może być dla człowieka wielką pomocą, ale także niedocenianym zagrożeniem.
- A czego dotyczyły warsztaty?
– Uczestnicy mogli m.in. przyjrzeć się i zrozumieć, jak posługiwać się testem Rorschacha – projekcyjnym testem plam atramentowych; dowiedzieć się, jak zoomorficzny robot Królik Brian może pomóc w terapii dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, a także, jak radzić sobie z pacjentem samouszkadzającym się i jak ważne jest wprowadzenie do codziennej praktyki klinicznej treningu Balinta, zapobiegającego wypaleniu zawodowemu lekarzy.
- Odbyła się także sesja studenckich kół naukowych oraz doniesień zjazdowych.
– Młodzi naukowcy podzielili się z nami w sposób entuzjastyczny wynikami prowadzonych przez siebie projektów. Prezentowane tematy wzbudzały żywe dyskusje i obejmowały problematykę od poszukiwań biologicznych predyktorów rozwoju zaburzeń nastroju po wieloośrodkowe badania międzynarodowe, dotyczące zdrowia psychicznego studentów, skutków palenia e‑papierosów czy zastosowania sztucznej inteligencji w ocenie ryzyka samobójczego. Wszyscy uczestnicy zostali nagrodzeni książkami.
Chciałabym już teraz serdecznie zaprosić na zapowiadające się niezwykle ciekawie XXIII Lubelskie Spotkania Naukowe, które odbędą w Lublinie późną wiosną w dniach 25‑27 maja 2023 roku.