Lekarzu, pomogę Ci podjąć leczenie

z dr n. med. Justyną Morylowską‑Topolską,
pełnomocnikiem do spraw zdrowia lekarzy, psychiatrą,
rozmawia Anna Augustowska

• Zacznijmy od wyjaśnienia na czym polega rola pełnomocnika do spraw zdrowia lekarzy?

– Pełnomocnicy ds. zdrowia lekarzy funkcjonują przy każdej Okręgowej Radzie Lekarskiej. Stanowisko to zostało wprowadzone w 2007 roku uchwałą Naczelnej Izby Lekarskiej. Podstawowym zadaniem pełnomocnika jest nawiązywanie kontaktu z osobami nadużywającymi substancji psychoaktywnych lub podejrzanymi o uzależnienie. Rolą pełnomocnika jest zdiagnozowanie problemu, a także zorganizowanie pomocy lekarzom i lekarzom dentystom, jeśli ich stan zdrowia ogranicza lub uniemożliwia wykonywanie zawodu.

• A w praktyce, jak pełnomocnik może pomóc uzależnionemu lekarzowi? Jakie ma narzędzia?

– Podstawowym zadaniem pełnomocnika jest pomoc w podjęciu leczenia między innymi przez pomoc w znalezieniu odpowiedniej placówki. Możliwe są różne formy terapii zarówno ambulatoryjne, jak i w ośrodkach stacjonarnych. Poza tym pełnomocnik powinien monitorować leczenie, przy czym każda interwencja może odbyć się wyłącznie za zgodą lekarza, którego dotyczy problem.

• W zasadzie lekarz powinien znać ścieżkę postępowania i tak jak każdy inny obywatel ze swoimi problemami udać się do profesjonalisty – czy lekarzom bez wsparcia pełnomocnika jest trudniej?

– Dla uzależnień charakterystyczny jest tzw. mechanizm iluzji i zaprzeczeń, mimo że w zasadzie każdy lekarz spotkał się z uzależnieniami wśród swoich pacjentów i doskonale zna ich objawy, niejednokrotnie nie zauważa problemu u siebie. Prawdą jest też, że zawód lekarza jest obarczony dużym ryzykiem uzależnień, co wiąże się przynajmniej po części z dużym poziomem stresu w pracy. Ponadto generalnie lekarze nie należą do najłatwiejszych pacjentów i nie mam tu na myśli wyłącznie zaburzeń psychicznych. Wszystko to łącznie może powodować, że podjęcie decyzji o leczeniu oraz znalezienie odpowiedniego miejsca nie jest sprawą łatwą nawet dla profesjonalistów.

• Czy można się zgłosić do pełnomocnika z problemami innymi niż uzależnienie, mam tu na myśli m.in. mobbing, wypalenie zawodowe czy molestowanie?

– Tak jak wspomniałam, zasadniczą rolą pełnomocnika jest pomoc uzależnionym lekarzom, ale gdy zgłosi się osoba z innym problemem zdrowotnym, który będzie poza moją kompetencją, postaram się taką osobą pokierować i przekazać sprawę innym organom Izby.

• Jakie są inne zadania pełnomocnika?

– To przede wszystkim współpraca z innymi organami izby lekarskiej. Pełnomocnik ma również prawo wnioskowania do Okręgowej Rady Lekarskiej o powołanie komisji orzekającej o niezdolności lekarza do wykonywania zawodu ze względu na stan zdrowia.

• A co w sytuacji, kiedy komisja powołana przez OIL podejmie decyzję o zawieszeniu lekarzowi prawa wykonywania zawodu?

– Kontakt z pełnomocnikiem jest możliwy, a nawet potrzebny w takiej sytuacji. Może to zwiększyć szansę na powrót do zawodu, jeżeli lekarz podejmie i kontynuuje leczenie. W tej sytuacji zadaniem pełnomocnika jest monitorowanie stanu zdrowia lekarza. Jednak zasadniczą kwestią jest to, że współpraca lekarza z pełnomocnikiem może uchronić przed zawieszeniem prawa wykonywania zawodu, jeżeli podejmie on wcześniej leczenie odwykowe.

• Jak można się z Panią kontaktować – i kto może zgłosić problem; tylko zainteresowany czy także np. rodzina albo pracodawca?

– Na stronie internetowej OIL znajduje się numer telefonu oraz adres mailowy. Problem może również zgłosić rodzina lekarza, a także pracodawca, ale do spotkania może dojść wyłącznie za zgodą osoby, której sprawa dotyczy. Na koniec jeszcze chciałabym zwrócić uwagę na to, że bardzo ważną kwestią w funkcjonowaniu pełnomocnika jest zachowanie tajemnicy lekarskiej. Informuje Okręgową Izbę Lekarską jedynie o tym, czy dany lekarz podjął leczenie. Pozostałe kwestie pozostają tajemnicą lekarską.