Parafrazując tytuł książki prof. Tadeusza Tołłoczki, wybitnego chirurga i znawcy etyki lekarskiej „Chirurg więcej niż zawód” – lekarz to więcej niż zawód. Lekarz to profesja …Profesja to nie tylko szczególne umiejętności i wiedza, ale również przywiązanie i przestrzeganie norm o charakterze etycznym.
Specyfiką ideałów profesjonalizmu jest przestrzeganie zasad etycznych poprzez odpowiednią postawę zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Przywiązanie do tych zasad stanowi ważne źródło poczucia własnej wartości, godności i poczucia tożsamości zarówno zawodowej, jak i osobistej.
Wiele lat temu nieżyjący już profesor Andrzej Szczeklik, wielki humanista, lekarz i naukowiec ocenił, że lekarz jest coraz bardziej zmuszany do różnego rodzaju formalnych działań administracyjnych, ma coraz mniej czasu dla pacjenta: „i tak współczesna medycyna oddala się od tej, której fundamenty kładł Hipokrates. I gdyby dziś Hipokrates zobaczył nas, lekarzy, nie rozpoznałby w nas swoich uczniów, uznałby, iż inną uprawiamy sztukę”. Smutne i jednocześnie bardzo prawdziwe…
Kwestie ekonomiczne i zasady biznesu od wielu lat przenikają do opieki nad pacjentem. Lekarze powoli przestają być lekarzami a zostają świadczeniodawcami, którzy nie leczą a wykonują procedury, nie pracują w szpitalach, poradniach czy przychodniach a w różnego rodzaju podmiotach leczniczych. Medycyna staje się medycyną asekuracyjną, ubraną w tabele zestawień wykonanych procedur. Ginie godność wykonywania naszego zawodu, słabnie zaufanie pacjenta do lekarza a wzrasta negatywna ocena naszej profesji w społeczeństwie.
Konstytucja RP określa zawód lekarza jako jeden z zawodów zaufania publicznego. Profesjonalizm obejmuje nie tylko przestrzeganie norm prawnych, ale również przestrzeganie zasad etycznych zawartych w Kodeksie etyki lekarskiej. Nieprzestrzeganie zasad etycznych zgodnie z ustawą o zawodzie lekarza i ustawą o izbach lekarskich skutkuje odpowiedzialnością zawodową przed sądem lekarskim.
Obecnie obowiązujący KEL powstał po reaktywacji izb lekarskich na II Krajowym Zjeździe Lekarzy w 1991 roku, kolejne nowelizacje miały miejsce odpowiednio w 1993 i 2003 roku. Mając świadomość, jak ważnych zagadnień dotyczy KEL oraz świadomość tego, jak szybki jest postęp nauk medycznych Komisja Etyki Naczelnej Rady Lekarskiej zwraca się do środowiska lekarskiego o uczestniczenie w akcji „Zadaj pytanie”, mającej na celu określenie aktualnych dylematów etycznych w zawodzie lekarza i lekarza dentysty.
Monika Bojarska‑Łoś
sekretarz Komisji Etyki NRL
Lekarzu, Lekarzu Dentysto!
Przeczytaj uważnie Kodeks Etyki Lekarskiej i zadaj pytanie, na jakie KEL nie odpowiada, a Twoim zdaniem odpowiadać powinien, bądź wskaż nam, które elementy KEL wymagają uszczegółowienia lub komentarza i prześlij nam Twoje sugestie:
Zadaniem Komisji Etyki Lekarskiej NRL IX kadencji jest przygotowanie projektu zmian redakcyjnych KEL i komentarza do KEL, które zostaną następnie przedłożone Nadzwyczajnemu Krajowemu Zjazdowi Lekarskiemu. Formułując konkretne pytanie do KEL wskażecie nam kierunek naszych prac, których celem jest stworzenie komentarza do KEL o wymiarze praktycznym, który ma się stać realną pomocą w Waszej codziennej pracy.
Nie oczekujemy opracowań tylko konkretnych wskazówek. Pytania i sugestie przesyłajcie proszę na adres mailowy zadajpytanie@nil.org.pl.
Artur de Rosier
Przewodniczący Komisji Etyki Lekarskiej NRL