z Alicją Formą,
studentką V roku kierunku lekarskiego oraz doktorantką w Szkole Doktorskiej na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie,
rozmawia Anna Augustowska
- Otrzymała Pani „Laur Medyczny im. Doktora Wacława Mayzla” Polskiej Akademii Nauk za cykl 8 publikacji z zakresu psychiatrii. Proszę opowiedzieć, czego dotyczyły publikacje?
– Artykuły, uwzględnione w wyróżnionym przez PAN cyklu publikacji, obejmowały pracę oryginalną na temat zdrowia psychicznego studentów polskich w dobie pandemii COVID‑19 oraz siedem prac, będących pracami przeglądowymi na temat zmian wybranych stężeń mikro‑ i makroelementów u pacjentów chorujących na schizofrenię, przewlekłą chorobę alkoholową i na temat powikłań zakażenia paciorkowcowego w postaci autoimmunologicznego pediatrycznego zespołu zaburzeń neuropsychiatrycznych po infekcji Streptococcus (zespół PANDAS). Opisy przypadków dotyczyły pacjentów z osobowością borderline oraz potencjalnych skutków ubocznych stosowania SSRI (selektywnych inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny) podczas ciąży.
- Wspomniała Pani o pracy oryginalnej na podstawie własnych badań, czy mogłaby Pani rozwinąć temat?
– Praca oryginalna na temat zdrowia psychicznego studentów polskich w dobie pandemii COVID‑19 została napisana na podstawie własnych wyników badania ankietowego, przeprowadzonego na grupie 2172 studentów polskich około sześć tygodni po ogłoszeniu pandemii w Polsce. Badanie było kontynuowane rok po pandemii, lecz tym razem we współpracy z ośrodkami badawczymi z Chin, Filipin, Bangladeszu, Pakistanu, Indii, Egiptu, Wietnamu i Meksyku (razem 7220 ankietowanych studentów). Powyższe badanie otrzymało dofinansowanie na kwotę ponad 130 tys. zł w konkursie Ministerstwa Edukacji i Nauki – „Najlepsi z Najlepszych! 4.0”.
- Jak prezentują się wyniki tych badań?
– Wyniki badania, przeprowadzonego na studentach z Polski około sześć tygodni po ogłoszeniu pandemii, prezentują się następująco – objawy stresu i lęku były nieznacznie podwyższone, podczas gdy objawy depresji utrzymywały się na dość wysokim poziomie w badanej grupie. Wszystkie te objawy były bardziej nasilone wśród studentek oraz zależne od kierunku, na którym studiowali studenci – najmniejsze nasilenie stresu emocjonalnego zaobserwowaliśmy wśród studentów studiujących medycynę, zaś najwyższe – nauki ścisłe. Ponadto, zaobserwowaliśmy, że studenci chętniej używali „pozytywnych” strategii radzenia sobie ze stresem takich jak akceptacja sytuacji, planowanie, poszukiwanie wsparcia emocjonalnego. Wyniki kontynuacji badania są nadal analizowane przez nasz zespół badawczy, część z nich została już przedstawiona na konferencjach polskich i zagranicznych, a niebawem również pojawią się w formie artykułu naukowego.
Dodam, że powyższe publikacje ukazały się w czasopismach, ujętych w aktualnym wykazie czasopism – Journal of Clinical Medicine, International Journal of Molecular Sciences, Molecules, Current Problems of Psychiatry. Sumaryczny wskaźnik Impact Factor opublikowanych artykułów był równy 18,985 oraz 720 pkt MEiN.
- Od kiedy działa Pani w Studenckim Kole Naukowym Psychiatrii?
– W Studenckim Kole Naukowym przy I Klinice Psychiatrii, Psychoterapii i Wczesnej Interwencji UM w Lublinie udzielam się od 2020 roku. Swoją działalność naukową rozpoczęłam w Studenckim Kole Naukowym Medycyny Sądowej oraz Anatomii Prawidłowej, w których działam do dziś. Jestem również członkiem zarządu Studenckiego Towarzystwa Naukowego UMLub, gdzie biorę aktywny udział w organizacji konkursu grantowego „Mini‑granty studenckie”, Targów Studenckich Kół Naukowych, konferencji Lublin International Medical Congress.
- Psychiatria nie jest chyba zbyt popularna wśród młodych lekarzy?
– Psychiatria jest nie tylko moją pasją, ale również dziedziną, która wbrew pozorom jest jeszcze mało poznana, dając możliwość odkrywania sekretów ludzkiego ciała w czasie zdrowia i choroby. W Szkole Doktorskiej jestem od niespełna roku, a moja działalność naukowa zaczęła się na drugim roku studiów. Temat pracy doktorskiej realizuję jednak w Zakładzie Medycyny Sądowej we współpracy z Zakładem Chemii Analitycznej, Zakładem Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Medycznego oraz Politechniką Lubelską. Współpraca z wieloma ośrodkami pozwala na połączenie sił i stwarza unikalną możliwość wymiany doświadczeń, co jest konieczne w dzisiejszych badaniach.
- Proszę zdradzić, w jaki sposób można aplikować do nagrody im. W. Mayzla?
– Aplikować mogą rektorzy szkół wyższych, członkowie Wydziału Nauk Medycznych PAN oraz komitety naukowe i dyrektorzy instytutów naukowych związanych z wydziałem. Wnioski zgłoszeniowe studenci uzupełniają samodzielnie, a każdy wniosek musi zawierać uzasadnienie merytoryczne potwierdzone przez opiekuna naukowego. W tym roku został rozpoczęty już kolejny nabór, wnioski można zgłaszać do 18 maja 2022 roku, wszelkie niezbędne informacje oraz wskazówki dotyczące aplikacji zamieszczone są na stronie internetowej UMLub oraz na stronie Polskiej Akademii Nauk.
- Jakie rady dałaby Pani wszystkim tym, którzy chcą zajmować się działalnością naukową?
– Działalność naukowa to przede wszystkim pasja, ciekawość, niekonwencjonalność i otwartość na nowe koncepcje, które mogą obalać aktualne paradygmaty. Niemniej, nawet największy talent wymaga ogromu ciężkiej pracy, determinacji i wiary w to, co robimy. Tym, którzy chcą zająć się działalnością naukową polecam wstąpienie do studenckich kół naukowych, związanych z waszymi zainteresowaniami, pisanie artykułów naukowych, prezentacji wyników waszej pracy na konferencjach naukowych, aplikowanie o studenckie granty naukowe – zarówno te uczelniane, jak i ogólnopolskie, a przede wszystkim – nieustanną naukę i szkolenie swoich umiejętności. A tym, którzy już się zajmują – życzę dużo wytrwałości w pracy i wielu sukcesów naukowych!