z Moniką Wójcik‑Kopeć
i dr. hab. n. med. Michałem Tomaszewskim
kardiologami z Kliniki Kardiologii UM w Lublinie,
rozmawia Anna Augustowska
- Niemal rok trwała Państwa walka o życie pacjenta, z nadciśnieniem płucnym i po COVIDZIE‑19, który po wielu komplikacjach przeszedł operację przeszczepu płuc i dzięki temu żyje. Co to był za przypadek?
– Chcemy podkreślić, że to był pierwszy taki przypadek leczony w naszej klinice i mimo że kilku naszych pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym zachorowało na COVID‑19 i wymagało hospitalizacji, to ten przypadek był wyjątkowy. We wrześniu 2021 r. 43‑letni mężczyzna został przyjęty do Kliniki Kardiologii z powodu ciężkiej, zdekompensowanej niewydolności prawokomorowej serca pod postacią duszności spoczynkowej, obrzęków kończyn dolnych, celem diagnostyki w kierunku nadciśnienia płucnego. Hospitalizacja pacjenta przypadła na szczytowy okres pandemii COVID‑19, a pacjent odmówił zaszczepienia przeciwko wirusowi SARS‑CoV‑2. W badaniu echokardiograficznym stwierdzono cechy powiększenia prawej komory i przedsionka, paradoksalny ruch przegrody międzykomorowej oraz bardzo wysokie ciśnienie w tętnicy płucnej (PASP 70 mmHg). Na podstawie cewnikowania serca potwierdzono obecność ciężkiego tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP) i zakwalifikowano do II rzutu leczenia TNP w ramach programu terapeutycznego NFZ w schemacie trójlekowym (treprostinil, bosentan i sildenafil). W wyniku zastosowanego leczenia uzyskano stabilizację stanu chorego oraz istotne zmniejszenie poziomu specyficznego markera niewydolności serca (NT‑proBNP) (redukcja z 8869 pg na 1263 pg/ml).
W trakcie dalszej hospitalizacji, z uwagi na narastające parametry stanu zapalnego oraz gorączkę, wykonano diagnostykę w kierunku COVID‑19 uzyskując wynik pozytywny. Przebieg infekcji był dość ciężki, pacjent wymagał intensywnej farmakoterapii (m.in. remdesiwir) oraz wysokoprzepływowej tlenoterapii donosowej. Po przebytej infekcji SARS‑CoV‑2 stan pacjenta uległ pogorszeniu – rozwinęła się przewlekła niewydolność oddechowa, wymagająca respiratoterapii, początkowo przez rurkę intubacyjną, w dalszym okresie przez tracheostomię. Wobec całokształtu obrazu klinicznego pacjent został zgłoszony do przeszczepu płuc w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu.
- Na czym polegał sukces w ratowaniu tego chorego?
– Dzięki zaangażowaniu i zgranej pracy całego zespołu Oddziału Intensywnej Opieki Kardiologicznej pod kierownictwem dr. n. med. Jacka Baszaka, mogliśmy być świadkiem sukcesu, jakim niewątpliwie było utrzymanie przy życiu nierokującego pacjenta przez 321 dni i doprowadzenie go do przeszczepu płuc. Dzięki szybkiemu nawiązaniu współpracy ze Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu pacjent przeszedł pozytywnie kwalifikację do przeszczepienia płuc i znalazł się na aktywnej liście biorców. W trakcie dalszej hospitalizacji stan chorego zaczął się pogarszać, wielokrotnie dochodziło do ostrej niewydolności oddechowej. Pacjent wymagał licznych interwencji torakochirurgicznych i otolaryngologicznych. Okres hospitalizacji w naszym szpitalu wyniósł łącznie 321 dni. Aż 17.08.2022 r. otrzymaliśmy wyczekiwany telefon o pozyskaniu odpowiedniego organu i chory pilnie trafił do ośrodka w Zabrzu, gdzie wykonano ortotopowe przeszczepienie płuc. Operacja przebiegła bez powikłań. Po okresie rekonwalescencji pacjent został wypisany do domu, obecnie czuje się dobrze, jest wydolny zarówno krążeniowo, jak i oddechowo. Nie wymaga już farmakoterapii nadciśnienia płucnego.
Jego przypadek pokazuje, jak determinacja i fachowość całego zespołu Oddziału Intensywnej Opieki Kardiologicznej, lekarzy prowadzących program leczenia TNP oraz grona wielu innych specjalistów pozwoliły na doprowadzenie do szczęśliwego zakończenia.
- Czy COVID jest wyjątkowo niebezpieczny dla pacjentów kardiologicznych – dlaczego?
– COVID‑19 jest niebezpieczny dla pacjentów kardiologicznych z wielu względów. U pacjentów obciążonych kardiologicznie częściej występują powikłania COVID‑19, co zauważono już w pierwszych publikacjach z Wuhan. Na cięższy przebieg COVID‑19 narażeni byli szczególnie pacjenci, mający choroby współistniejące, takie jak nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca czy niewydolność serca. Do najczęstszych powikłań kardiologicznych COVID‑19 zaliczamy natomiast zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo‑komorowego, niewydolność serca – de novo lub nasilenie, ostry zespół wieńcowy, powikłania zakrzepowo‑zatorowe.
W naszym Oddziale Intensywnej Opieki Kardiologicznej leczono pacjentów, u których w związku z infekcją COVID‑19 doszło do poważnych powikłań takich jak: centralna zatorowość płucna, groźne komorowe zaburzenia rytmu serca, zawał serca, zaostrzenie niewydolności serca czy zapalenie mięśnia sercowego.
- Czyli apelujemy, aby pacjenci się szczepili?
– Oczywiście, stoimy na stanowisku zgodnym z zaleceniami Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, które zalecają szczepienia przeciwko COVID‑19, zwłaszcza u pacjentów obciążonych kardiologicznie, którzy są w grupie podwyższonego ryzyka.
dr hab. n. med. Michał Tomaszewski,
a zespół lekarzy na co dzień zajmujący się pacjentami to: dr n. med. Sylwia Łukasik, lek. Bartosz Kijewski, lek. Aneta Kosierb, lek. Karolina Lewczuk,
lek. Agnieszka Styczeń oraz lek. Monika Wójcik‑Kopeć.
W Klinice Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierowanej przez prof. Andrzeja Wysokińskiego, już od 12 lat realizowany jest program terapeutyczny NFZ leczenia tętniczego nadciśnienia płucnego (TNP). Program ten umożliwia pacjentom dostęp do najnowocześniejszych metod terapii tętniczego nadciśnienia płucnego, co znacząco poprawia ich rokowanie oraz jakość życia.