W 2022 i w 2023 roku zaczną obowiązywać nowe przepisy, dotyczące bezpośrednio lekarzy. Wysokość obciążeń publicznoprawnych ponoszonych przez lekarzy (podatek dochodowy, składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne) ulegnie zmianie.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 roku, poz. 2105).
Karta podatkowa dla lekarza
W 2022 roku:
1. lekarz nie będzie mógł złożyć wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej po raz pierwszy.
Dotyczy to również lekarzy, którzy uzyskali interpretacje podatkowe potwierdzające, że będą mogli wnioskować o tę formę opodatkowania. Każdy lekarz, który zastanawia się nad założeniem własnej firmy i rozliczaniem uzyskiwanych dochodów w formie karty podatkowej (o ile spełnia warunki), powinien rozważyć, czy nie warto pomyśleć o tym jeszcze w tym roku;
2. utrata prawa do karty podatkowej będzie bezpowrotna.
Lekarz osiąga przychody opodatkowane kartą podatkową w 2021 roku. W 2022 roku wybiera formę opodatkowania swoich dochodów na ogólnych zasadach (skala podatkowa). Nie będzie on mógł złożyć wniosku o ponowne opodatkowanie kartą podatkową w 2023 roku lub w kolejnych latach;
3. prawo do karty podatkowej utrzymają tylko lekarze wykonujący zawód osobiście (prowadzący indywidualne praktyki i świadczący swoje usługi bezpośrednio na rzecz pacjentów).
Lekarz nie będzie mógł świadczyć usług na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, o ile chce nadal stosować kartę podatkową. Lekarze, którzy podpisali lub podpiszą kontrakt z poradnią lub szpitalem stracą w 2022 roku prawo do karty (nawet, jeśli obecnie stosują tę formę płacenia podatku dochodowego).
Lekarz prowadzi samodzielnie gabinet lekarski oraz jest zatrudniony na kontrakcie w szpitalu (nie planuje tego zmieniać). W 2021 r. podlega opodatkowaniu w formie karty podatkowej na podstawie decyzji organu podatkowego. W 2022 r. nie będzie mógł być już opodatkowany kartą podatkową;
4. małżonek lekarza nie może prowadzić działalności w tym samym zakresie, z której przychody (dochody) podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach, podatkiem liniowym lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Małżeństwa lekarzy powinny przeanalizować, czy nie czeka ich zmiana formy opodatkowania.
Składka zdrowotna
Lekarze będą od 2022 roku opłacać składkę zdrowotną na innych zasadach, niż dotąd. Miesięczna składka zdrowotna będzie wynosiła:
- skala podatkowa (9% dochodu),
- podatek liniowy (4,9% dochodu),
- umowa o pracę (9% dochodu),
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (w zależności od wysokości przychodów w skali roku – od ok. 320 zł miesięcznie (przychody do 60 000 zł rocznie) do ok. 950 zł miesięcznie (przychody powyżej 300 000 zł rocznie),
- umowa zlecenie (9% dochodu),
- karta podatkowa (9% minimalnego wynagrodzenia za pracę – składka zdrowotna wyniesie w 2022 roku 270,90 zł miesięcznie),
- powołanie do pełnienia funkcji np. członka zarządu czy prokurenta w spółce z o.o. (9% wynagrodzenia).
Składka zdrowotna nie będzie już odliczana od podatku i nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodów.
Zmiana definicji wolnego zawodu oraz stawki ryczałtu
Zawód lekarza przestanie być wolnym zawodem w rozumieniu przepisów o ryczałcie. Działalność lekarza będzie nadal uznawana za świadczenie usług w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86) – ogólna i specjalistyczna praktyka lekarska.
Do końca 2021 roku stawka ryczałtu dla lekarza wynosi 17% lub 15% przychodu, w zależności od tego, czy lekarz wykonuje działalność zatrudniając na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osoby, które wykonują czynności związane z istotą zawodu lekarza. Stawka ryczałtu od 2022 roku wyniesie 14% przychodu. Ta obniżona stawka ryczałtu nie będzie uzależniona od tego, czy usługi świadczone będą przez lekarza osobiście, czy nie. Jednak ryczałt płaci się od przychodu bez pomniejszenia go o koszty prowadzonej działalności gospodarczej.
Najem nieruchomości
Od 2023 roku lekarz, który osiąga przychody z najmu prywatnego (lokali mieszkalnych i usługowych) będzie płacił ryczałt od tych przychodów. Inny sposób opodatkowania nie będzie możliwy. Stawka ryczałtu to 8,5% lub 12,5% przychodu (po przekroczeniu 100 000 zł). Przychody z najmu obojga małżonków sumuje się. Opodatkowanie przychodów z najmu nieruchomości w ramach działalności gospodarczej pozostanie bez zmian, z zastrzeżeniem uwag o amortyzacji (niżej).
Lekarz jest właścicielem lokalu usługowego – garaż, wynajmowanego prywatnie. Od 2023 roku przychody z najmu będą mogły być opodatkowane wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
Amortyzacja lokali mieszkalnych
Od 2023 roku odpisy amortyzacyjne od lokali mieszkalnych (nie usługowych!) nie będą kosztem uzyskania przychodów.
Lekarz jest właścicielem lokalu usługowego, który wynajmuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Lekarz płaci podatek dochodowy na ogólnych zasadach (skala podatkowa). Odpisy amortyzacyjne będą kosztem prowadzonej działalności gospodarczej.
Pozostałe zmiany
Pozostałe zmiany to:
1. podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł rocznie,
2. podwyższenie progu podatkowego, powyżej którego płaci się podatek dochodowy według stawki32 %, do 120 000 zł rocznie.
Z tych zmian skorzystają osoby płacące podatki na zasadach ogólnych (np. lekarze zatrudnieni na umowie o pracę czy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według stawek 17% i 32%).
Lekarz prowadzi działalność gospodarczą i płaci podatek liniowy. Podwyższenie kwoty wolnej od podatku oraz progu podatkowego nie ma wpływu na opodatkowanie jego dochodów;
3. nowe ulgi np. na prototypy, robotyzację czy wsparcie kultury, sportu, nauki i szkolnictwa wyższego.
Monika Markisz
radca podatkowy
2021-12-11
Zobacz również:
