21‑letnia sanitariuszka, która zginęła na wojnie polsko‑bolszewickiej w 1920 roku pod Hrubieszowem, jest główna postacią powstałego właśnie muralu
Teresa Grodzińska była panienką z dobrego domu, która zmieniła swoje życiowe plany i zgłosiła się na ochotnika do służby sanitarnej. Uczyła się ogrodnictwa i miała zajmować rodzinnym majątkiem w powiecie radomskim. Ale gdy wybuchła wojna polsko‑bolszewicka skończyła kurs i trafiła do Szpitala Ujazdowskiego w Warszawie na praktyki. Tam zwożono z frontu rannych żołnierzy. W sierpnia 1920 roku sama trafiła na front, w okolice Hrubieszowa. Tu walczył II batalion 4 pułku piechoty Legionów, do którego ją przydzielono. Podczas odwrotu ze wsi Gródek, została z ciężko rannymi. Szła między ostatnimi z wycofujących się żołnierzy, pomagając im pokonać płonący most na rzece Huczwie, który ostrzeliwali bolszewicy. Sama nie zdążyła uciec gdy legioniści zostali otoczeni przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego. Dostała się do niewoli. Zginęła 1 września 1920 roku w Czartowicach. Podobno jej ciało rodzina rozpoznała po monogramie na fartuchu. Jest pochowana w Radomiu.
Marszałek Józef Piłsudski uhonorował pośmiertnie Teresę Grodzińską Orderem Virtuti Militari. Sanitariuszka jest pierwszą kobietą odznaczona tym orderem w II Rzeczypospolitej.
Mural, który powstał na ścianie domu kultury, przypomina także archiwalne fotografie dawnego Hrubieszowa. To jeden z cyklu wielkoformatowych realizacji, powstających w naszym województwie w ramach „Lubelskiego Szlaku Bitwy Warszawskiej”.
(oprac. jkg)
Fot. LubieHrubie
2020-11-17
Zobacz również:
