MEDICUS 8-9/2014

Chcemy tylko równych szans

z Marią Król przewodniczącą Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” w Zamościu rozmawia Maria Przesmycka

• Od 24 lat Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” buduje unikalny w skali kraju system wsparcia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Czy można powiedzieć: udało się i ze spokojem patrzeć w przyszłość?

– Rozwój systemu wsparcia osób z niepełnosprawnością to nieustający proces. Świat się zmienia, zmieniają się potrzeby i możliwości wszystkich ludzi, rosną ich oczekiwania. Jeszcze bardzo wiele brakuje do tego, aby osoby z niepełnosprawnością mogły żyć podobnie i na równi ze wszystkimi.

• W Polsce zmiany w rozwiązywaniu problemów niepełnosprawnych wymuszają zwykle zdeterminowani rodzice, powołujący organizacje pozarządowe, często nie znajdujący wsparcia w rządzie i samorządzie lokalnym. Czy to specyfika polska, czy świetnie funkcjonujące dziś systemy na zachodzie Europy powstawały podobnie?

– Motorem najefektywniejszych działań przeważnie są ci, których problem dotyczy. Na całym świecie organizacje pozarządowe, które reprezentują osoby z niepełnosprawnością i których celem jest autentyczne ich wspieranie, mają silniejszą motywację niż urzędnicy. Gdyby w Polsce było respektowane prawo gwarantujące równe traktowanie wszystkich obywateli i prawa człowieka, nie trzeba by było tego wymuszać na rządzie, a zwłaszcza na samorządzie lokalnym.

• Od lat jest pani cenionym ekspertem najpoważniejszych gremiów rządowych, sejmowych, prezydenckich zajmujących się problemami osób niepełnosprawnych. Widać efekty tej pracy u podstaw?

– Efekty widać, choć są one niewspółmiernie małe do włożonego wysiłku, poświęcenia. Z pozycji osób z niepełnosprawnością i ich rodzin – a przypominam, że jestem matką blisko 30-letniego syna z mózgowym porażeniem – zakres i tempo zmian wyrównujących szanse osób z niepełnosprawnością jest niewystarczające.

• Dwa lata temu Polska ratyfikowała Konwencję ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych z 2006 roku. Jaka jest jej idea przewodnia i czy może stać się bodźcem szybszego likwidowania w Polsce różnorakich barier w funkcjonowaniu osób niepełnosprawnych?

– Człowiek z powodu uszkodzenia organizmu i spowodowanych tym ograniczeń aktywności nie może być zniewolony i pozbawiony możliwości wyborów, a przez to – wpływu na swoje życie. Ma on prawo korzystać z tego samego, co jest dostępne wszystkim innym obywatelom i uczestniczyć w głównym nurcie życia społecznego. Jeśli to przesłanie
nie utrwali się w świadomości społecznej, nadal będziemy w Polsce budować baseny, kina, teatry itp. niedostępne dla osób na wózkach, kontraktować świadczenia zdrowotne w niedostosowanych placówkach, wydzielać oddzielne „integracyjne” szkoły lub klasy dla niepełnosprawnych uczniów – dzielić zamiast łączyć.

13 czerwca 2014 roku, na zaproszenie przewodniczącej Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Krok za krokiem” Marii Król, w uznaniu blisko 25-letniego dorobku Stowarzyszenia w budowaniu systemu wsparcia osób niepełnosprawnych i ich rodzin, odbyło się w Zamościu wyjazdowe posiedzenie członków Komisji Polityki Społecznej i Rodziny Sejmu RP, przedstawicieli agencji rządowych i organizacji pozarządowych z całej Polski. Jego członkowie odwiedzili Ośrodek dla Dzieci Niepełnosprawnych oraz Zespół Szkół Specjalnych „Krok za krokiem” w Zamościu, modelowy przykład zintegrowanego wsparcia, gdzie w środowisku lokalnym łączy się edukację z rehabilitacją, terapią i wsparciem rodzin z osobą niepełnosprawną.

Podczas posiedzenia komisji swoje wystąpienia zaprezentowali: Jarosław Duda – sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, Tadeusz Sławecki – sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej, Elżbieta Seredyn – podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.

Doświadczenia organizacji pozarządowych w budowaniu systemu wsparcia dla osób niepełnosprawnych zaprezentowała Maria Król.

W posiedzeniu uczestniczyli także: Marek Michalak – Rzecznik Praw Dziecka, Jan Filip Libicki – senator RP, władze Zamościa oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych z całej Polski.