Tadeusz Jan Krwawicz

Tadeusz Jan Krwawicz (ur. 15 stycznia 1920 r. we Lwowie, zm. 17 sierpnia 1988 r. w Lublinie) – lekarz, okulista, profesor medycyny, jeden z najwybitniejszych na świecie autorytetów w dziedzinie okulistyki XX wieku.

Urodził się w samym sercu Lwowa, na Cytadeli, przy ul. Wronowskich, syn Jana, rusznikarza armii austriackiej i Michaliny z Jasińskich. Jednak dzieciństwo spędził już w Niżniowie k. Stanisławowa. W 1929 roku ukończył gimnazjum neoklasyczne w Kałuszu. Przez rok studiował w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Studia medyczne kontynuował na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1938 r. uzyskał dyplom lekarza, a rok później stopień doktora medycyny.

Po początkowym, krótkim okresie pracy w Zakładzie Histologii pod kierunkiem profesora Bolesława Jałowego, został asystentem w Klinice Okulistycznej kierowanej przez profesora Adama Bednarskiego. Pomimo wcześniejszych marzeń o pracy na chirurgii i wątpliwości przed podjęciem pracy na okulistyce, tej właśnie gałęzi medycyny poświęcił się bez reszty. W czasie drugiej wojny światowej nie zrezygnował z pracy w klinice, niósł pomoc chorym i rannym, których nie brakowało w okresie przewalających się frontów oraz niezliczonych nalotów na miasto.

W 1944 r. powołano go w szeregi II Armii Wojska Polskiego, początkowo otrzymał przydział do VII Szpitala Garnizonowego w Lublinie, później objął kierownictwo oddziału okulistyki nowo utworzonego w naszym mieście II Szpitala Okręgowego. Tak rozpoczął się, niezwykle twórczy i nadzwyczaj trwały, związek profesora z miastem nad Bystrzycą.

W 1951 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1957 r. profesorem zwyczajnym. Przez 34 lata (do 1980) był kierownikiem Kliniki Okulistycznej Akademii Medycznej w Lublinie.

Od początku działalności naukowej szczególnie interesował się patologią rogówki. W swych badaniach wykazał, że komórki warstwy właściwej rogówki można zaliczyć do układu czynnej mezenchymy. Pozwoliło to ustalić mechanizmy, jakie towarzyszą gojeniu rogówki po zranieniach oraz opracować metodę oczyszczania jej owrzodzeń przy użyciu enzymów proteolitycznych. Jako jeden z pierwszych naukowców w Polsce zajął się keratoplastyką i plastycznymi operacjami rogówki w celu wyrównania wad refrakcji. Jednak dopiero dalsze osiągnięcia, wprowadzenie do praktyki okulistycznej kriochirurgii i krioterapii, stanowiły prawdziwie rewolucyjny przełom naukowy.

Wraz z rozprzestrzenieniem się nowych metod rosło znaczenie profesora w świecie lekarskim. Był zapraszany na zjazdy i sympozja na całym świecie. W 1966 r., podczas kongresu na Florydzie, wybrano go pierwszym prezesem Międzynarodowego Towarzystwa Kriooftalmologii.

Otrzymał wiele nagród i odznaczeń oraz medali za zasługi lekarskie i dydaktyczne. Dwukrotnie otrzymał godność doktora honoris causa: w 1975 r. – Akademii Medycznej w Lublinie, i w 1976 r. – Uniwersytetu Medycznego im. Semmelweisa w Budapeszcie.

Zmarł w następstwie ciężkiej choroby serca, 17 sierpnia 1988 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kazimierzu Dolnym. Na trwałe zapisał się w historii polskiej i światowej okulistyki.

Lubelska ulica jego imienia znajduje się w południowej części miasta na osiedlu Lipniak. (MS)

Opracowano na podstawie artykułu Andrzeja Wróbla, opublikowanego na portalu Oddziału Lubelskiego Polskiej Akademii Nauk.