MEDICUS 03/2014

Udostępnianie dokumentacji medycznej

I. Udostępnianie dokumentacji medycznej wciąż stwarza wiele problemów, zarówno z powodu braku precyzyjnych przepisów prawnych w tym zakresie, jak też z obawy pracowników placówek medycznych przed ujawnieniem osobom nieupoważnionym informacji objętych tajemnicą zawodową.

Podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązane do udostępniania dokumentacji medycznej pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta. Po śmierci pacjenta prawo wglądu w dokumentację medyczną ma osoba upoważniona przez pacjenta za życia.

Jak wynika z wyroku rzeszowskiego WSA z dnia 13 lipca 2010 r.1 ,,upoważnienie”, o którym mowa w art. 26 ustawy o prawach pacjenta…2 stanowi odrębną instytucję stworzoną na potrzeby tej ustawy. Nie jest to rodzaj pełnomocnictwa w rozumieniu przepisów k.c. Zasadniczą odrębnością jest to, że ,,upoważnienie” nie wygasa ze śmiercią
pacjenta, ale po jego śmierci nadal wywołuje skutki prawne, podczas gdy klasyczne pełnomocnictwo wygasa wraz ze śmiercią mocodawcy.

Upoważnienie pacjenta może być zarówno pisemne jak i ustne, a osoba, która jest zobowiązana do wprowadzenia takiej informacji, dokonuje stosownego wpisu w dokumentacji medycznej. Zgodnie z prawem cywilnym oświadczenie pacjenta powinno zawierać cechy istotne dla dokumentu, tj. oznaczenie osoby składającej oświadczenie, datę i miejsce jego sporządzenia, oświadczenie woli wystawcy oraz podpis.

Dokumentacja medyczna jest udostępniana:

1. do wglądu, w tym do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;

2. poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii za ewentualną opłatą;

3. poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem jej zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów.

II. Podmiot udzielający świadczeń medycznych jest zobowiązany do udostępnienia
dokumentacji również innym podmiotom i organom wymienionym w art. 26 ust. 3 pkt 1-11 oraz ust. 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta, przy czym należy zwrócić uwagę, że w przypadku zakładów ubezpieczeń – można udostępnić dokumentację tylko za zgodą pacjenta.

III. W zakresie przedstawionego zagadnienia istotne zmiany w dotychczasowej praktyce stosowanej przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych wnosi wyrok NSA z dnia 17 września 2013 r.3, zgodnie z którym osoba, którą upoważniono do wglądu w dokumentacje medyczną za życia pacjenta, ma również takie uprawnienia po śmierci pacjenta. Ponadto sąd stwierdził, że ,,upoważnienia” do wglądu w dokumentację zmarłego złożone, np. w przychodni, obowiązują także w szpitalu.

1          Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 13 lipca 2010 r. sygn. akt II SAB/Rz 29/10

2          Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta – art. 26-28 (Dz.U. 2012.159 z późn. zm.)

3          Wyrok NSA w Warszawie z dnia 17 września 2013, sygn. akt II OSK 1539/13