MEDICUS 3/2013

Osobiste pompy insulinowe z wypożyczalni

Zdrowe mamy – zdrowe dzieci

Przyszłe mamy, które chorują na cukrzycę, mogą bezpłatnie wypożyczać nowoczesne pompy insulinowe. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 przystąpił do „Programu Leczenia Osobistymi Pompami Insulinowymi Kobiet Ciężarnych z Cukrzycą”. Program odbywa się pod patronatem Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, a realizuje go Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Lekarze z całego województwa mogą teraz do lubelskiego ośrodka kierować pacjentki z cukrzycą.

O komfort życia

 Zakup pomp insulinowych był jednym z głównych celów ubiegłorocznego, XX Finału WOŚP, który odbył się w styczniu 2012 r. Dzięki pozyskanym środkom, już w pierwszej połowie ub. roku, Fundacja zakupiła 456 nowych pomp i 5500 sensorów, które trafiły do ośrodków zdrowia w całej Polsce.

Lubelski szpital otrzymał w ramach tych działań 15 pomp insulinowych.

– Są prawdziwym dobrodziejstwem dla wielu, ale, pragnę podkreślić, nie dla wszystkich kobiet, które mając cukrzycę pragną urodzić dziecko – zaznacza endokrynolog dr Beata Matyjaszek-Matuszek z Katedry i Kliniki Endokrynologii PSK4 w Lublinie, która jest koordynatorem programu na Lubelszczyźnie. – Pomp m.in. nie podłączamy u kobiet ze świeżo zdiagnozowaną cukrzycą, te pacjentki muszą najpierw nauczyć się standardowego postępowania, aby w razie np. awarii pompy umiały sobie poradzić bez niej.

Każdy ośrodek, który został włączony do programu WOŚP, musiał spełnić określone standardy opieki nad kobietami chorymi na cukrzycę od momentu planowania ciąży aż po poród. Do podstawowych wymogów należało m.in. zapewnienie opieki zespołu terapeutycznego złożonego m.in. z diabetologa, pielęgniarki, dietetyka, ginekologa i położnej, wspólnie czuwających nad prawidłowym przebiegiem ciąży z wykorzystaniem pompy insulinowej.

Kobiety, które nie mogą sobie pozwolić na zakup osobistej pompy insulinowej, mogą skorzystać z wypożyczalni. Do korzystania z pomp kwalifikują się kobiety chore na cukrzycę typu 1, dopiero planujące zajść w ciążę (pompa może być wypożyczona na okres planowania, który wynosi 6 miesięcy, i ciążę aż do porodu, ale lubelski ośrodek stara się o przedłużenie tego czasu, aż matka skończy karmić piersią), a także kobiety będące na samym początku ciąży (osprzęt do pomp w okresie ciąży jest refundowany przez NFZ, w pozostałych sytuacjach jego koszty ponosi pacjentka).

Koszt nowej pompy to ok. 6–12 tys. zł; koszt oprzyrządowania 200–300 zł.

Planujesz? Spróbuj z pompą

 – Bardzo chcielibyśmy, aby po pompy zgłaszały się przede wszystkim kobiety dopiero planujące ciążę. Najlepiej, aby zgłaszały się nawet pół roku wcześniej. To oczywiście nie warunek, ale przyszłe mamy mogłyby się spokojnie nauczyć odpowiednio posługiwać pompą, bez stresu, że zaszkodzą rozwijającemu się dziecku – mówi dr Beata Matyjaszek-Matuszek.

Wszystkie kobiety, zanim zostaną wyposażone w pompy, muszą przejść szkolenie i jeśli zostaną zakwalifikowane, na mniej więcej 3 dni położyć się do szpitala. W tym czasie zostaną im podłączone pompy, a pacjentki pod okiem lekarzy będą mogły je wypróbować.

Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę choruje 0,3% kobiet w wieku rozrodczym. Wszystkie wymagają szczególnej opieki lekarskiej w okresie ciąży, a także w czasie planowania narodzin dziecka. Zbyt wysoki poziom glukozy w pierwszym trymestrze ciąży zwiększa ryzyko wad wrodzonych u dziecka i może być jedną z przyczyn poronień. U kobiet z cukrzycą typu 1 w ciąży szybko zmienia się zapotrzebowanie na insulinę, co spowodowane jest dynamiką zmian hormonalnych. Nieocenioną pomocą jest wtedy możliwość leczenia pompą insulinową. Za pomocą tego urządzenia najłatwiej osiągnąć normoglikemię lub prawie normoglikemię, co zapewnia prawidłowy rozwój dziecka i dobre samopoczucie matki. Terapia pompą insulinową uwzględnia zmienne zapotrzebowanie na insulinę w nocy i między posiłkami oraz odpowiednie dawkowanie insuliny na posiłki różne pod względem objętości i jakości. Dostęp do ciągłego podglądu poziomu glukozy w pompach ze stałym monitorowaniem glikemii pomaga podejmować działania zapobiegające niebezpiecznym dla dziecka wahaniom cukru u matki.

W lubelskim ośrodku dostępnych jest 15 pomp Paradigm 722 i 5 pomp Paradigm 754 Veo z CGM. – To całkowicie wystarczająca ilość sprzętu, bo klinika dysponuje dodatkowo jeszcze 5 pompami – mówi koordynatorka programu dr Beata Matyjaszek-Matuszek. – W awaryjnych sytuacjach wspiera nas Instytut Medycyny Wsi, który także wypożycza pompy dla przyszłych mam.

Anna Augustowska

Pacjentki powinny zgłaszać się do Kliniki Endokrynologii SPSK Nr 4, ul. Jaczewskiego 8 w Lublinie, osobiście, od poniedziałku do piątku lub telefonicznie tel. +81 724-46-68/
+81 724-43-22. Nie jest wymagane skierowanie.