Bezpieczeństwo pacjentów

3 grudnia 2010 r. odbyła się I Lubelska Konferencja Naukowa, dotycząca bezpieczeństwa pacjentów oraz jakości opieki zdrowotnej. Konferencja została zorganizowana z inicjatywy dyrekcji SPSK Nr 1 oraz członków Lubelskiego Oddziału Towarzystwa Promowania Jakości w Opiece Medycznej. Tematyka obrad dotyczyła trzech zagadnień: zdarzeń niepożądanych, czyli incydentów zagrażających bezpieczeństwu pacjentów, błędów w terapii oraz zagadnień infekcji, związanych z działalnością placówek opieki medycznej.

W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1 – jak mówi Stanisław Ostrowski, adiunkt Kliniki Chorób Wewnętrznych, a jednocześnie współorganizator konferencji – od wielu lat staramy się stworzyć system bezpieczeństwa zarówno dla pacjentów, jak i pracowników. Wiedza na temat bezpieczeństwa pacjenta jest obszerna, niestety, jej wykorzystanie w praktyce nie jest zadowalające, nie tylko w naszym kraju. Staramy się zwiększyć bezpieczeństwo pacjenta poprzez liczne programy i projekty.

Błędy w terapii bywają bardzo różne. Należy do nich m.in. lekceważenie wywiadu lekarskiego, traktowanie pacjenta jako jednostki chorobowej, nieuwzględnianie wyników badań dodatkowych oraz niewykonywanie koniecznych badań kontrolnych. Duża ilość leków i producentów, podobne opakowania, trudne warunki pracy lekarza i pielęgniarki zwiększają ryzyko popełnienia błędu. Lekarz powinien pamiętać, że z zasady nie stosuje się leków, o których wiadomo, że ryzyko szkodliwego działania jest wieksze niż potencjalny efekt terapeutyczny. Wielkim problemem są interakcje leków, ale na szczęście coraz lepiej znamy mechanizmy działania i metabolizm leków. Dużym zagrożeniem może być zła organizacja dystrybucji leków i kontroli tego, co pacjent przyjmuje.

Nadal infekcje związane z opieką szpitalną są czynnikiem zwiększającym zachorowalność i śmiertelność pacjentów. Wiąże się to również z tym, że leczymy coraz więcej pacjentów w zaawansowanym wieku, a w dodatku obciążonych licznymi chorobami przewlekłymi. Niebezpieczeństwo narasta, bo powstają nowe mikroorganizmy, a jednocześnie zwiększa się lekooporność na dotychczas stosowane antybiotyki. Infekcje mogą pochodzić z organizmu pacjenta, a także z zanieczyszczonych instrumentów czy aparatów. Niezwykle ważnym czynnikiem w walce z zakażeniami jest rejestracja zakażeń oraz analizowanie przyczyn ich powstania. Niezbędnym elementem w walce z zakażeniami jest wiarygodne laboratorium mikrobiologiczne. Walka z infekcjami to przede wszystkim przestrzeganie zasad higieny i izolacji. Niezwykle ważny jest również monitoring mikrobiologiczny, w ramach którego powinno się wykonywać średnio 1-2 posiewy na hospitalizowanego pacjenta lub 50 na łóżko szpitalne na rok.

Jerzy Jakubowicz